Expositie over de geschiedenis van Batavus in HIP in bibliotheek Heerenveen
Van dinsdag 13 oktober tot zondag 7 februari 2016 is in het Historisch Informatiepunt (HIP) in Heerenveen een expositie te zien over de geschiedenis van Batavus. Met verhalen, foto’s en voorwerpen wordt een boeiend beeld gegeven van de intrigerende historie van deze Heerenveense fietsenfabrikant. Het HIP is gevestigd op de eerste verdieping van de bibliotheek aan het Burgemeester Kuperusplein 48. Iedereen is van harte welkom om deze tentoonstelling tijdens de openingsuren van de bibliotheek te bezichtigen. De toegang is gratis.
Batavus is al meer dan een eeuw een begrip in Heerenveen en wijde omgeving. Op 15 september 1904 (hun trouwdag) beginnen Andries en Dientje Gaastra een winkel voor de verkoop en reparatie van naaimachines en uurwerken aan de Verlengde Dracht. Op deze plek is nu een Grieks restaurant gevestigd. In 1906 wordt het assortiment uitgebreid met uit Duitsland geïmporteerde fietsen. De zaken gaan goed en al gauw wordt de winkel vervangen door een nieuw industrieel pand.
Als zeer ondernemend handelsman ziet Gaastra ook wel brood in het zelf fabriceren van fietsen. De merknaam Batafus (met een f inderdaad) wordt in 1909 wettig gedeponeerd. Vanaf 1916 worden geen rijwielen meer geïmporteerd, maar maakt Batavus zelf fietsen. Het pand aan de Verlengde Dracht is hiervoor te klein en wordt verkocht om in 1917 de fietsenfabriek van Phoenix aan de Parallelweg te kunnen overnemen. Daar worden dan tevens schaatsen gemaakt.
Door de stijgende verkoop van tweewielers moet Batavus er in de eerste helft van de jaren vijftig steeds meer gebouwen bij huren en kopen. Het wordt tijd voor een reorganisatie. In 1954 doet het bedrijf de schaatsenproductie over aan de firma Zandstra in Sneek. Twee jaar later opent Batavus in Oudeschoot een modern ingerichte nieuwe fabriek , waar efficiënt kan worden gewerkt.
Enkele decennia maakt Batavus behalve rijwielen ook bromfietsen en motorfietsen. In 1985 rolt de laatste bromfiets van de band en produceert de fabriek het vijf miljoenste rijwiel. Al op 15 september 2004 wordt de tien miljoenste fiets afgeleverd. In datzelfde jaar viert het bedrijf, inmiddels onderdeel van Accell, het honderdjarig bestaan.
In 2012 wint Batavus een innovatie-award voor een in de kettingkast verwerkte accu. Dankzij de toenemende belangstelling voor de elektrische fiets weet het bedrijf momenteel de dalende verkoop van gewone fietsen te compenseren.