Tot maandag 1 juli staat de geschiedenis van de zuivelfabrieken centraal in het Historisch Informatiepunt (HIP). Met voorwerpen en veel foto’s schetst de expositie ‘Van coöperaties tot multinationals’ een goed beeld van de werkwijze en de rijke historie van de melkfabrieken. Belangstellenden zijn van harte welkom om een kijkje te komen nemen tijdens de openingsuren van de bibliotheek. De tentoonstelling is samengesteld en ingericht door vrijwilligers van de Stichting Werkgroep Oud-Heerenveen en de toegang is gratis.
Eind 19de eeuw ontstonden door de mechanisatie in veel dorpen zuivelfabrieken voor de industriële verwerking van melk tot kaas en boter. Deze fabrieken werden veelal aan vaarwater gebouwd vanwege het afvalwater en de aanvoer van melk over het water. De meeste zuivelfabrieken ontstonden door samenwerking van boeren die dan een coöperatie aangingen.
In de gemeente Heerenveen waren er onder meer de coöperaties ‘Ons Belang’ in Jubbega, ‘De Gemeenschap’ in Bontebok, ‘Aengwirden’ in Luinjeberd en ‘Utingeradeel’ in Akkrum. Ook Oudeschoot, De Knipe, Aldeboarn en Haskerdijken kenden een coöperatie. Er waren hier maar een paar particuliere zuivelfabrieken, bijvoorbeeld in Mildam. Vanuit deze dorpen is ook materiaal aangeleverd voor de expositie. De vooroorlogse zuivelfabrieken verloren in de jaren vijftig hun economische houdbaarheid en men ging meer samenwerken. De melk werd steeds meer via de weg aangevoerd. In de jaren zestig ontstonden er door fusies grote centrale zuivelfabrieken en werden de kleine fa
brieken in de dorpen gesloten. Dit heeft ertoe geleid dat er momenteel in Friesland nog acht werkende zuivelfabrieken zijn, waarvan drie in Heerenveen.
